BLOG | SCHAARSTE BESTRIJDEN MET PRIJSVERLAGING
SCHAARSTE BESTRIJDEN MET PRIJSVERLAGING
Mei uitgave 2024
Voeding en drinken zijn onze allerbelangrijkste eerste levensbehoeften. Misoogsten, productiekostenverhogingen en de atmosferische omstandigheden - langdurige droogte bijvoorbeeld in het geval van de drinkwatervoorzieningen - kunnen leiden tot exorbitante prijsverhogingen. Hoe langer dat duurt, hoe eerder je woekerprijzen gaat krijgen, omdat de private markt, supermarkten, bakkers, slagers en drinkwaterbedrijven, producenten en leveranciers dus, onder andere door hun voorraden heen raken of meer hard labeur moeten steken in de productie. Als je dan vindt dat de gewone man en vrouw niet meer in hun basisbehoeften kunnen voorzien, kun je natuurlijk bedrijven prijsbeperkingen opleggen voor de meest noodzakelijke voedingsmiddelen, bijvoorbeeld de bakker die voor zijn brood nog maar een maximumprijs mag vragen. Dan zullen veel bakkers zich bijvoorbeeld gaan specialiseren en zich toeleggen op duurdere broden en bakproducten en op patisserie wat buiten die overheidsingrepen valt. Of stoppen met de productie omdat ze hun personeel niet meer kunnen betalen omdat de bakker voorheen alleen dat brood maakte met zijn familie en wel tachtig uur per week werkte, de supermarkten vaak de schappen leeg hebben voor het basisbrood of er wachtlijsten voor invoeren, tenzij ze gesubsidieerd worden. Dat wordt een puinhoop, terwijl je er aan de andere kant gewoon voor kunt zorgen dat je maatregelen neemt tegen de misoogsten en afwijkingen in atmosferische omstandigheden, ofwel de mensen meer inkomen en bestaanszekerheid garandeert zodat ze die hogere marktprijzen gewoon kunnen betalen.
In het geval van een andere eerste, minder belangrijke levensbehoefte (ook zonder woning kunnen daklozen hun bestaanszekerheid koesteren), het wonen, hebben we al zo'n gereguleerde markt wat betreft de sociale huursector, die vooral bij gesubsidieerde woningcorporaties ligt en andere semioverheidsinstellingen. Volgens onze huidige minister Volkshuisvesting, in zijn vorige functie verantwoordelijk voor de meest belachelijke en schadelijke lockdown ooit, die nu dus een functie elders heeft en opnieuw niet zijn oor te luister legt bij echte deskundigen, kan hij het woningtekort, de schaarste van middenhuurwoningen oplossen door ook dat segment - alle woningen tot en met 186 punten - van de huurmarkt te gaan reguleren. In feite de prijs verlagen van een schaars product waarin een serieus tekort bestaat. Zodat het voor private partijen niet meer loont om woningen te bouwen bestemd voor de middenhuur. Bestaande middenhuurwoningen zullen worden verkocht omdat het rendement met een middenhuuropbrengst niet meer correspondeert met de marktrente. Dat wil zeggen: je krijgt meer rente met andere investeringen.
Deze twee laatste factoren zijn al uitgebreid in de pers geweest en onderkend. Vermits ik vermoed dat met name bij leegkomen van middenhuurwoningen, met bijvoorbeeld een nog prima cv-ketel en prima energielabel, eigenaren toch maar een warmtepomp en isolatiemaatregelen gaan nemen en zelfs esthetisch gaan verbouwen om veel van die woningen boven de puntengrens van 186, ergo, in de vrije sector te gaan brengen, zoals wij ook(!), denk ik dat dat nou juist de allergrootste vermindering van de beschikbare middenhuurwoningen teweeg zal brengen,nog los van het feit dat ze tijdens de bouwtijd leeg zullen staan en dus daarom de schaarste enorm zal vergroten. Middenhuur verhuren is bij de huidige rentestand gewoon niet meer rendabel. Tenzij je het gaat subsidiëren weer. En waar we de laatste jaren al ruim zevenduizend rijksambtenaren erbij krijgen per jaar (dat is ruim vijf procent), zullen we er nu ook wel weer veel extra nodig hebben om de nieuwe regels te controleren en in een later stadium de subsidieverstrekkingen te sturen.
De bouwproductie om nou juist het woningtekort op te heffen, stokt al jaren. En dat wordt alleen maar erger, is mijn inschatting, vooral in het middenhuursegment; de wachtlijsten zullen eindeloos zijn. Wellicht is de Eerste Kamer voorzichtiger, vindt de wet geen doorgang en kunnen de leden daar de meubelen nog redden. Anders heeft De Jonge opnieuw een kortzichtige miskleun gemaakt, net als met die lockdown tijdens de kerst van 2021, toen de kerstmarkten en het funshoppen in Antwerpen, Aken en Keulen floreerden. En Nederland op slot zat.
