BLOG | Bruisende wijn
Bruisende wijn
Januari uitgave 2024
Bruisende wijn, in het Frans vin effervescent genoemd, is wijn waar koolzuur (CO2) onder druk ontsnapt na opening van de fles. De meest prestigieuze belletjeswijn is champagne, maar er bestaat een breed scala van dit type wijn. Men komt ze over de gehele wereld tegen. De belletjes wekken associatie met vrolijkheid en feestelijkheid op, vandaar dat het echte feestwijnen zijn. Als er iets te vieren valt, schenkt een Fransman champagne.
Afhankelijk van de druk in de fles zijn er verschillende typen: perlant (parelend), pétillant (prikkelend) en mousseux (mousserend). Perlant zijn wijnen, zoals de muscadet, die vroeg op fles worden gebracht en nog wat koolzuur bevatten. Geen belletjes, maar tintelingen op de tong. Pétillant heeft meer druk, maar het echte werk begint bij drie bar. Champagne heeft een druk van zes bar, drie keer zoveel als de druk in een autoband. De zuinige Nederlander drinkt vooral champagne en zijn verwanten zoals crémant en cava in de maand december. De belletjes in deze hoge kwaliteitswijnen ontstaan niet door CO2 door stille wijn te jagen, maar door op fles stille wijn opnieuw te laten gisten door een suikeroplossing met een specifieke gekweekte gist toe te voegen. De toegevoegde gist zet de suiker om in alcohol en CO2. Het gas kan niet ontsnappen en blijft zo opgelost in de wijn om bij opening van de fles al bruisend naar buiten te komen. Champagne is de keizer van de belletjeswijn. Maar er is veel meer te kiezen.
De Champagne is een complex gebied dat zich over maar liefst vijf departementen uitstrekt. In tegenstelling tot in de Bourgogne, waar de grand cru-wijngaarden erg klein zijn, vinden we in de Champagne zeventien dorpen met de status grand cru. Men heeft namelijk de dorpen geclassificeerd om de prijs per kilogram druiven vast te stellen. Veel wijnboeren zijn hier gewoon druiventelers en verkopen hun druiven aan de grote handelshuizen. Grand cru wil zeggen honderd procent van de prijs; en zo loopt de prijs terug voor de lager geclassificeerde dorpen. Het spreekt voor zich dat de druiventelers ook het maximum toegestane rendement proberen te behalen, wat weer niet zo goed voor de kwaliteit is. Er bestaan heel mooie, complexe champagnes met veel finesse en heel ordinaire die men beter in het schap kan laten staan. Steeds meer zijn de excellente champagnes biologisch, biodynamisch (Roederer) of zelfs met een enkele cuvée organisch (Drappier).
Het alternatief is niet de veel aangeboden pétillant uit het Italiaanse Veneto, maar vooral de crémants uit Frankrijk, cava’s uit Spanje en sekt uit Duitsland. De biologische wijnboer Haegi in Mittelbergheim in het noorden van de Elzas maakt een voortreffelijke Crémant d’Alsace. Visuele tekenen van kwaliteit zijn de kleine belletjes die vanuit een punt uit de diepte van het glas recht omhoog parelen. In de Elzas wordt voor deze wijn vooral pinot blanc gebruikt omdat deze druif van nature veel zuren bevat wat een stabiliserende werking op dit type wijn heeft. Minder bekend zijn de crémantwijnen uit de Jura. Het verhaal doet de ronde dat hier eerder belletjeswijn werd gemaakt dan in de Champagne. Maar er zijn tientallen verhalen over de oorsprong van deze wijn.
In elk geval was het niet de beroemde monnik Pierre Pérignon (1638-1715). Zijn naam leeft voort in de exclusieve champagne Dom Pérignon van Moët & Chandon. Mooie crémant uit de Jura komt zowel van Pierre Richard uit Le Vernois (cuvée Harmonie) als van Berthet-Bondet uit het zo mooi geconserveerde dorp Château-Chalon. Een prachtig domein waar Chantal sinds enkele jaren haar vader Jean Berthet-Bondet heeft opgevolgd. Alle wijnen zijn hier biologisch en van een opvallend hoge kwaliteit. Uit de Rheingau drink ik sekt Schloss Reinhartshausen Goldkapsel met veel genoegen. In Spanje valt er veel te winkelen als het om belletjes gaat. Hoewel de regio Penedès bekend is om haar cava, kan het in geheel Spanje gemaakt worden. Zo geniet ik van de goedkope maar voortreffelijke Rosell & Formosa Daurat Brut de Bruts. En wie goed zoekt, zal heel veel moois in Spanje vinden. Waar ze ook vandaan komen, belletjeswijnen van kwaliteit zijn immer een genoegen.
