Visite maken bij huisarts nieuwe stijl

Luc Harings is huisarts, partner en mede-initiator van het PlusPraktijkennetwerk.
Inzet is de belangrijke rol van de huisartsenpraktijk als spil in het zorgstelsel te waarborgen. Profielschets van een bevlogen huisarts die alle hoop houdt op een goede afloop.

Door Jos Benders, arts-redacteur

Hoe aanschouwde u met kinderogen uw vroegere huisarts?
‘Het was een praktijk in een woonhuis met twee huisartsen, een man en een vrouw, geen echtpaar. Als kind ging ik naar de dokter met een gevoel van spanning, maar ook nieuwsgierigheid en bewondering.’

Wát, over hun rol in uw leven, inspireerde u om huisarts te worden?
‘In Munstergeleen leerde ik dat de huisartsen in ons dorp van alle markten thuis waren. Ze hadden een brede medische kennis, waren op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en begeleidden mensen ook op moeilijke momenten in hun leven. Dat werd mijn drijfveer waarmee ik koos voor de studie geneeskunde.’

Wat acht u het grootste verschil met toen?
‘De vraag naar zorg groeit zo snel dat we te weinig mensen hebben om de zorg te leveren. Het leven is hectischer geworden en het is voor menigeen lastiger om de balans te houden. Meer mensen hebben klachten die te maken hebben met spanning. Denk aan hoofdpijn, hartkloppingen, maag- en buikklachten, slaapproblemen en piekeren. Parallel hieraan groeit ook het zorgaanbod nog steeds dankzij nieuwe uitvindingen.’

De rol van de klant, de patiënt, is hiermee door de jaren ook veranderd?
‘Absoluut, maar ik houd er niet van om te praten over de patiënt die veranderd is. We zijn als maatschappij veranderd. Zo zijn we gewend dat dingen meteen opgelost worden. Dat nu gaat in de zorg niet omdat we beperkte capaciteit hebben. Je moet daarom meestal wachten voordat je ergens een afspraak krijgt. Aan de andere kant is ook niet alles op te lossen met een operatie, pilletje of therapie. In een samenleving waarin alles te koop lijkt, kan dit onbegrip geven.’

Van wie wordt bij alle veranderingen de grootste aanpassing gevraagd, de arts of de patiënt?
‘Volmondig: de zorg. Maar ook de manier waarop we met z’n allen naar gezondheid kijken en wanneer we echt zorg nodig hebben moet veranderen, zodat we mensen helpen die ons echt nodig hebben. We moeten anders gaan werken in de zorg. Dat is een enorme uitdaging bij de kennis van nu dat het aantal mensen dat een beroep gaat doen op de zorg gaat stijgen en dat het aantal mensen dat wil werken ín de zorg gaat afnemen.’

Zou het kunnen zijn dat de patiënt denkt: poeh, nu zit ik naar een toneelstuk te kijken, en nu worden ineens de decorstukken veranderd?
‘De meeste mensen hebben wel door dat het menens is. Ze horen in het nieuws en lezen in de media niets anders dan kommer en kwel over ons overbelaste zorgsysteem. Hier in de spreekkamer hebben mensen er steeds vaker vragen over. Maar het is zeker niet allemaal kommer en kwel. Er zijn veel goede initiatieven, zoals de PlusPraktijken in Zuid-Limburg die een startschot betekenen voor grote verandering in de zorg. Deze zijn mede door goede samenwerking met zorgverzekeraar CZ een succes.’

Wat acht u zelf de meest essentiële verandering in de zorg van huisartsen in vergelijk tussen vroeger en nu?
‘We moeten veel meer gaan voorkomen dat mensen zorg nodig hebben en dat mensen ook kunnen terugvallen op andere voorzieningen in de wijk als ze problemen hebben.’

Hoe bedoelt u dit?
‘Als mensen zorgen of problemen hebben, leidt dat tot lichamelijke en psychische klachten. Mensen krijgen nu veel te vaak pillen, medische onderzoeken of psychologische begeleiding terwijl hun échte probleem niet aangepakt wordt. Denk aan financiële zorgen, problemen op werk, school of met je woning. We moeten zorgen dat mensen de juiste hulp krijgen bij het aanpakken van díé problemen.’

Wat kunt u als huisarts eraan bijdragen die ommezwaai goed te laten verlopen?
‘Het sleutelwoord is samenwerken. Huisartsenpraktijken zullen zich anders moeten organiseren. We moeten als huisartsen veel meer onderling samenwerken om genoeg tijd te hebben voor mensen die echt medische zorg nodig hebben. Daarnaast gaan we meer samenwerken met thuiszorg, fysiotherapeuten, psychologen, maatschappelijk werk in de wijk. Nieuw is dat we ook met gemeenten gaan samenwerken om de gezondheid en het welzijn van mensen in de wijk goed te houden of te verbeteren.’

Welk cijfer op de schaal van één tot tien durft u de huisartsenzorg nieuwe stijl te geven?
‘Een negen.’

Luc Harings ten slotte: ‘Door de nieuwe manier van werken blijft de persoonlijke aanpak door het huisartsenteam mogelijk en gaan we met de juiste zaken aan de slag zodat mensen zich gezond voelen en gezond blijven. Ook in Parkstad in Zuid-Limburg, waar de problemen het grootst zijn.’

Negen van de tien Nederlanders hebben vertrouwen in de huisarts. De huisarts is in staat om een goed gesprek met mensen te voeren en te bepalen of er sprake is van een medisch probleem of dat er andere zaken spelen. Het team van de huisartsenpraktijk binnen de moderne Pluswijken kijkt waar mensen het beste terechtkunnen om de juiste hulp te krijgen, ook als die zorg buiten de praktijk ligt.
‘Om deze veranderingen mogelijk te maken, is goede samenwerking met de zorgverzekeraar, in ons geval CZ, cruciaal. Gelukkig is er geld beschikbaar voor transformatie in de zorg. We zijn al druk bezig met het schrijven van plannen’, aldus huisarts Luc Harings.