Samen een vuist tegen drugscriminaliteit in Limburg
Zware criminelen die jongeren in hun circuit trekken, inwoners die zonder dat ze het weten gevaar lopen dat hun het huis naast hen (en daarmee ook hun eigen huis) ontploft, afvaldumpingen waarvan het opruimen vaak tienduizenden euro’s gemeenschapsgeld kost. Het lijkt zo onschuldig, dat pilletje dat je inneemt op een festival. Maar is dat wel zo?
Door JOS CORTENRAAD
De achterkant van dat pilletje dat je festivalbeleving een stukje mooier maakt, heeft een heel lelijk gezicht. Voor de gemeente Sittard-Geleen alle reden om de productie van drugs zoveel mogelijk aan de voorkant onmogelijk te maken, vertelt burgemeester Hans Verheijen. Hij is ook voorzitter van de stuurgroep Drugs van het RIEC, het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum in Limburg. ‘In Sittard-Geleen - en dat geldt ook voor andere Limburgse gemeenten - zetten we in op drie zaken: voorkomen, signaleren en aanpakken. Zo proberen we aan de voorkant de productie van drugs aan te pakken. Want aan de schaduwkanten denk je meestal niet als je vijf euro voor een pilletje neertelt, maar die zijn er natuurlijk wel.’
Drugs in woonwijk
Waar heeft hij het dan over? De burgemeester somt op: ‘Steeds vaker zit een locatie waar drugs worden gemaakt op een bedrijventerrein waar overdag veel mensen werken. Of, dat zien we ook steeds meer, in een woonwijk. In Geleen is enige tijd geleden een grote locatie ontdekt in de Kievitstraat, in een woonwijk met allemaal rijtjeshuizen. Als daar iets was ontploft, was het leed niet te overzien geweest. Je moet er toch niet aan denken dat je kind daar op straat speelt, of dat je net langsfietst.’ Aan tafel zit ook Mike Henssen, sectorhoofd in Noord- en Midden-Limburg van de Politie Eenheid Limburg en portefeuillehouder Ondermijning. Hij vult aan: ‘De naam drugslab suggereert een laboratorium. Wat we vaak aantreffen, is een inrichting die professioneel is, maar met heel slechte huisvesting en vooral heel slechte veiligheidsmaatregelen. Dat maakt de kans op ontploffingsgevaar groot, zeker omdat er ook chemische stoffen in jerrycans op onbeschermde plekken staan.’
Keihairde criminelen
Daarnaast zijn de mensen die zich bezighouden met de drugsproductie echt keiharde criminelen. Henssen: ‘Vaak gebruiken ze jongeren om pakketjes te vervoeren, die daar een mooi bedrag voor krijgen. Maar als ze dat eenmaal doen, worden ze daarna niet meer met rust gelaten en worden ze steeds verder in het milieu getrokken.’ Ook worden locaties gehuurd waarvan de eigenaar ernstig bedreigd wordt als hij niet mee wil werken. Verheijen: ‘Laatst hoorde ik over een boer die de instructie kreeg om niet in de loods te komen die hij verhuurd had. En in de volgende zin werd verteld dat twee straten verderop zo’n leuke basisschool stond, hoe fijn het is als je kind daar op school zit. Een serieuze bedreiging van wat je lief is, zonder dat dat is gezegd. Met dat soort praktijken houden deze mensen zich bezig.’
Dumpingen
En dan zijn er nog de dumpingen van afval. Henssen: ‘Het gaat dan om vaten, jerrycans of gasflessen. Drugsafval wordt achtergelaten in een woning of bedrijfspand, in de natuur of in het riool of in de grond geloosd. Dan hebben we het over zwaar chemisch afval, gevaarlijk voor mens en milieu. Zo zijn er voorbeelden van spelende kinderen die ernstige brandwonden opliepen nadat ze in chemisch afval waren gestapt. Ook daarom is het belangrijk de productie van drugs aan te pakken.’ Verheijen vult aan: ‘Want als je niets produceert, heb je ook geen afval.’ Samen met veel partners zoals politie, het Openbaar Ministerie, de Belastingdienst en het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum Limburg wordt daarom fors ingezet op het voorkomen van de productie van drugs. Verheijen: ‘Samen werken we er aan om criminele netwerken inzichtelijk te maken en onze inwoners alert en weerbaar te maken. En we zetten in op toezicht en handhaven.’
Signalen
Om de productie onmogelijk te maken, is het nodig dat locaties snel worden ontdekt en ontmanteld. Daarvoor is het belangrijk dat inwoners weten waar ze op moeten letten. ‘Vaak weten de mensen in de omgeving wel dat er iets niet pluis is. Maar wat precies, dat weten ze niet. Toch zijn er heel duidelijke signalen, als je weet waar je op moet letten. Districtschef Henssen: ‘Als je een vreemde geur ruikt, wees dan alert. Dat kan een opvallend chemische anijsgeur zijn. Maar ook als je ineens een heel sterke wasverzachtergeur ruikt, kan er iets aan de hand zijn. Dat wordt namelijk vaak gebruikt om de chemische geur te verbergen. Ook als van een huis ineens alle gordijnen dicht blijven en de ramen afgeplakt zijn, is dat een signaal. Net als heel veel mensen die ineens op de raarste tijden in en uit lopen, en busjes die voor het huis staan.’
Dat melden kan bij de politie of de gemeente, maar ook bij Meld Misdaad Anoniem. Melders blijven daar ook echt anoniem. Verheijen: ‘Bij een eerste signaal gaan we vaak al op onderzoek uit. En bij twee meldingen gaan we er echt op af. Als we dan ontdekken dat er drugs worden geproduceerd, worden de daders opgepakt en wordt de locatie vernietigd. Alle apparatuur, alle grondstoffen, alles gaat weg. En dat gaat om flinke bedragen. Dat verstaan we onder aanpakken.’
Poort van Nederland
Er is dus veel aandacht voor het tegengaan en ontmoedigen van drugscriminaliteit. Om dat goed te kunnen doen, is volgens Verheijen een investering in meer politiecapaciteit hard nodig. Ook door slimmer én integraal samen te werken, kunnen we grote stappen zetten, vult Henssen aan. Zeker voor de provincie Limburg, die volgens de Limburgse veiligheidspartners de poort van Nederland is. Verheijen: ‘Maar alleen maar meer politie is niet de oplossing. Minstens zo belangrijk is de bestuurlijke inzet van de gemeenten, de fiscale inzet van de Belastingdienst en de inzet van alle andere overheidspartners. En ook belangrijk is dat het rijk privacybarrières tussen veiligheidspartners wegneemt en meer aandacht heeft voor preventie en ontmoediging.’ Mike Henssen: ‘De structurele oplossing ligt in het versterken van de hele keten. Alleen samen kunnen we een vuist maken tegen drugscriminaliteit in Limburg.’
