Kies een categorie
Zoeken binnen exclusief
terug naar overzicht

Alle categorieën

Recept voor behoud van goede zorg

Recept voor behoud van goede zorg

Promovenda legt kwetsbaarheden bloot

Rachelle Meisters deed onderzoek naar de regionale gezondheidsverschillen in Nederland. Ze stelt vast dat eenzaamheid en moeite hebben met rondkomen en regie over eigen leven mede verklarende factoren zijn. De zogenoemde Limburg-factor¹ blijkt vooral een Zuid-Limburg-factor te zijn. En dan ook dit: al zijn ze al lang gesloten, ze blijken als een grauwsluier over Zuid-Limburg en de gezondheid van zijn inwoners te hangen: de mijnen.

Door Jos Benders, arts-redacteur

Nummer 1 sprak met Rachelle Meisters, die op 1 juni de promotietitel doctor verwierf waarbij ze de resultaten van haar onderzoek in het openbaar verdedigde aan de Universiteit Maastricht.

Hoe kwam uw keuze voor het onderwerp tot stand?
‘De bevindingen uit het rapport Op zoek naar de Limburg-factor uit 2015 hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de Sociale Agenda Limburg (SAL). Met de SAL beoogt de Provincie de achterstand tussen Limburg en Nederland in te halen. De achterstand heeft betrekking op vijf thema’s: jeugd, onderwijs, arbeid, gezondheid en sociaal kapitaal. De vraag rees om meer analyses uit te voeren om de achterstand in Limburg, met name in Zuid-Limburg, ten opzichte van Nederland te kunnen verklaren.’

Gedurende welke termijn is eraan gewerkt?
‘In de periode 2018-2022 zijn de verdiepende analyses uitgevoerd en gepubliceerd in internationale vakbladen. Die publicaties zijn nu samengebracht in mijn proefschrift.’

Hoeveel persoonlijke contacten werden voor het verwerven van data aangesproken?
‘De dataset, zoals wij die noemen, tot stand gekomen door een samenwerking met de Universiteit Maastricht, de ggd’en - GGD GHOR -, CBS en Vektis, bestaat uit anonieme data van ruim 350 duizend Nederlanders. Zij vulden een vragenlijst in: Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. Als aanvulling op deze methode werden er in 2022 interviews gehouden met een aantal Zuid-Limburgse huisartsen om enkele bevindingen in context te kunnen plaatsen.’

Kon u de rol van de Zuid-Limburgse mens voldoende meenemen?
‘Ja, want we konden veel facetten uit het dagelijkse leven ontleden met invloed op de gezondheid: leeftijd, geslacht, de regio waar iemand woont, eventuele migratieachtergrond, burgerlijke staat, inkomen, opleidingsniveau, moeite met rondkomen, leefstijl, eenzaamheid en regie over eigen leven.’

Met als voornaamste conclusies?
‘De verschillen in totale zorgkosten tussen Zuid-Limburg en Nederland kan ik uitleggen: door de hogere leeftijd van de bevolking, maar ook door een ongezondere leefstijl, lagere inkomens, meer moeite met rondkomen, meer eenzaamheid en minder regie over eigen leven. Ook als daarmee rekening wordt gehouden, blijven echter de huisartsenkosten in Zuid-Limburg hoger dan in bijna alle andere regio’s in Nederland.’

Hoe vallen die te verklaren?
‘Die volgden uit aanvullende huisartsinterviews. In deze interviews refereerden huisartsen vaak aan het mijnverleden. Als kleindochter van twee koempelgezinnen was ik wel bekend met dit verleden. Het verraste me zeer dat er zo consistent door de huisartsen aan gerefereerd werd. Het mijnverleden - en alle sociaaleconomische problemen die kwamen kijken bij de mijnsluitingen - hebben vijftig jaar later nog steeds veel invloed op de gezondheid van de Zuid-Limburgse bevolking.’

Hoeveel jaren, denkt u, zijn nog nodig om een meer egale balans tussen Zuid-Limburg en de rest van Nederland te bekomen?
‘Gezondheidsachterstanden ontstaan al heel vroeg in het leven, al voor de conceptie. We weten uit internationaal onderzoek dat de meeste gezondheidswinst te behalen valt uit programma’s gericht op de allerjongsten. We verwachten daarom dat het minimaal één generatie kost om de achterstanden tussen Limburg en Nederland in te kunnen lopen.’

Hoe zou dit moeten?
‘Bijvoorbeeld middels programma’s waarin er met een brede blik wordt gekeken naar gezondheid en naar preventie. Zoals Kansrijke Start, onderdeel van het programma Trendbreuk. Zo is er extra begeleiding voor kwetsbare gezinnen in de vorm van Stevig Ouderschap, VoorZorg, CenteringZwangerschap en Geboortezorg Flex. Ook kunnen kwetsbare mannen en vrouwen worden ondersteund om onbedoelde zwangerschappen te voorkomen door het programma Nu Niet Zwanger. Voor de kindertijd zijn programma’s ontwikkeld zoals Gezonde Kinderopvang en Gezonde Basisschool van de Toekomst (GBT). We hopen dat er in de komende jaren verder wordt ingezet op opschaling van deze programma’s ten behoeve van alle gezinnen in Limburg.’

Als het zo doorgaat, dan wordt de zorg onbetaalbaar en niet meer voor iedereen op tijd toegankelijk omdat er te weinig personeel is. Om dit dreigend zorginfarct te lijf te gaan, hebben zorgverzekeraar CZ, Burgerkracht Limburg, Zuyderland, huisartsen, thuiszorg en andere zorgpartners binnen de Mijnstreekcoalitie de krachten gebundeld. Bovendien wordt er binnen het Trendbreuk-programma met gemeenten en provincie samengewerkt. Ook onderzoeksinstellingen, zoals de Universiteit Maastricht, zijn aan het regionale netwerk verbonden. Hun onderzoeksresultaten geven de netwerkpartners meer inzicht in de knelpunten in de regio en dragen daarom bij aan een gezamenlijke aanpak. De onderzoeksresultaten van Rachelle Meisters laten zien dat in Zuid-Limburg, naast het slimmer organiseren van de zorg, een aanpak gericht op de dieperliggende oorzaken nodig is om gezondheidsproblemen te voorkomen en de gezondheidsachterstanden in te halen. Zodat niet alleen de kwaliteit van leven van de Zuid-Limburgers wordt verbeterd, maar ook de druk op de zorg afneemt.

Resultaten

129 resultaten

Promovenda Rachelle Meisters, welke is uw leukste stelling bij het proefschrift?

‘Mijn leukste stelling heeft te maken met een persoonlijke interesse, namelijk Disney. Het was Walt Disney die zei dat je veel interessante dingen kunt doen als je maar nieuwsgierig bent. Met die instelling ben ik ook aan dit promotieonderzoek begonnen. Ik was heel nieuwsgierig naar het hoe en waarom van de gezondheidsverschillen tussen Zuid-Limburg en de rest van Nederland.’

Nummer 1 Leden Inlog

U kunt hieronder inloggen om deel te nemen aan onze lezersacties.

E-mail adres  
Wachtwoord  

Wachtwoord vergeten?
Maak een nummer1 account aan