Pijn? Zo kwaad nog niet!
Pijn en kwaal kent de mensheid al sinds het begin der tijden. Of het nu na de appel van Eva was of de doos van Pandora, pijn hoort er sindsdien bij. Soms zelfs te veel pijn. De oudheid en de middeleeuwen staan bol van kunst met daarop gekwelde gezichten.
Vroege volkeren zochten al snel in de natuur naar pijnstillers en vonden die ook. De tegenwoordig veelgebruikte medicamenten voor plaatselijke verdoving (lidocaïne enzovoorts) en vooral de hele reeks morfine vinden hun oorsprong in de natuur. Het is overduidelijk dat pijnstilling, het beheersen van overmatige pijn, heeft bijgedragen aan een betere levenskwaliteit.
Echter, is het wel juist zó ver te gaan door te stellen dat de moderne mens geen pijn meer hoeft te kennen? Ik zeg nee, pijn hoort bij het leven en pijn heeft zin. Ons zenuwstelsel verbindt ons met de buitenwereld en met ons lichaam. De buitenwereld is niet vriendelijk, we moeten continu oppassen. Als kind kennen we de gevaren niet. Heet water ziet eruit als gewoon water maar schaadt onze huid, de pijn leert ons heet water te mijden.
Zeker, pijn mag binnen de perken gehouden worden, maar helemaal wegdrukken is niet goed. De enige uitzondering die ik zie, is pijn bij niet te verhelpen oorzaken zoals ongeneeslijke ziektes. In alle andere gevallen is het beter de pijn te verlichten en dat vooral tijdelijk te doen. Een veelvoorkomende pijn is ischias, pijn vanuit de rug via de bil naar een been, vaak veroorzaakt door een verkeerde beweging maar soms door een hernia. Heel pijnlijk, maar ook overduidelijk een signaal van het lichaam dat er iets niet pluis is. Een tijdelijke pijnstilling kan het lichaam helpen weer op de juiste weg te komen, tijd voor herstel te winnen. Het devies is echter deze pijnstilling weer zo snel mogelijk af te bouwen en vooral te voorkomen dat leven zonder medicatie niet meer lukt. De remedie is dan vaak erger dan de kwaal. Zeker indien de oorzaak van de pijn te verhelpen is. Met een steentje in je schoen loop je ook niet door tot de huid van de teen kapot is.
Het is hoopgevend dat er in de Nederlandse pers en medische wereld eindelijk een stroming ontstaat om het overdadige gebruik van morfine (OxyContin, oxycodon, enzovoorts) voor alledaagse en niet-levensbedreigende, tijdelijke pijnen te beperken. En dat werd hoog tijd. De Telegraaf bloklettert: Pijnstillers in de lift. In 2008 waren er 94 duizend gebruikers van oxycodon, inmiddels 490 duizend. In 2017 waren er zelfs 280 gevallen van vergiftiging. Dus een op de 32 Nederlanders neemt een vorm van morfine. De grootste legale drugshandel aller tijden. Wist u dat in Amerika in een tijdsbestek van maar twee jaar meer gewone mensen aan door de artsen voorgeschreven morfine zijn overleden dan soldaten in de hele Vietnamoorlog?! Soms zeggen patiënten: Ik wil die troep niet.
Als ik helemaal geen pijn meer voel, weet ik toch niet wat er aan de hand is. Dát is een verstandige uitspraak. Pijnbestrijding, tijdelijk en om de pieken ervan af te halen, om het lichaam tijd te geven voor herstel, dat is oké. Lukt dat niet op korte termijn, zoek dan de oorzaak en verwijder die. Het hoeft bij herniaklachten geen zes weken te zijn. Er moet na een paar weken al verbetering optreden, dan komt het goed. Zit er geen voortgang in, overweeg een MRI en een 3D-micro-operatie. Is het meer dan pijn, bijvoorbeeld uitval en krachtverlies, wacht dan niet langer.
