Kies een categorie
Zoeken binnen exclusief
terug naar overzicht

Alle categorieën

‘Lossen jullie het maar op’, was een beetje Limburgs

‘Lossen jullie het maar op’, was een beetje Limburgs

POSITIEVE GEZONDHEID

Ik moest effe prakkezere toen ik hoorde: Limburg is de eerste Positieve Gezondheid-provincie. Sterker nog: staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS) heeft het thema opgenomen in de landelijke nota gezondheidsbeleid 2020-2024. Intussen stoomt Positieve Gezondheid op in heel Nederland en vormt het ideaal onderdeel van de opleiding van artsen, verpleegkundigen en paramedisch werkers. Alle reden voor een gesprek met Angelique Schuitemaker, directeur van iPH, Institute for Positive Health.

Door Jos Benders, arts-redacteur

Waarom was dat nodig in Limburg?
Ze moet even haar woorden kiezen. ‘Omdat we in jullie provincie heel veel gezondheidsverschillen zien. We kregen in beeld dat veel mensen er een lage economische en sociale status hebben, en daarbij weinig gezondheidsvaardigheden bezitten. Dat ze antwoord missen op de vragen: wat is gezondheid voor mij, wanneer voel ik me gezond, hoe kan ik mezelf een beetje gezond houden? Vanwege dat ontbreken, komen mensen massaal met allerlei klachten bij huisartsen. Zo stelde zich de vraag: moet een huisarts hier nu iets mee of kan het op een andere wijze worden opgelost?’

Wat was uw remedie?
‘We hebben de zegswijze tegen het licht gehouden die je ook elders in de wereld vaak hoort: je bent pas gezond als je helemaal niets mankeert. Zo ongeveer luidt ook de definitie van de Wereldgezondheidsorganisatie. Ga je hiervan uit, dan verkeer je bijna in een complete staat van hosanna. Ongemerkt zijn we de laatste decennia alle ongerief gaan vertalen naar gezondheid. Dat leidde tot het ongewenste beeld van: wij hebben een klacht, gezondheidszorgers, lossen jullie dit maar effe op. Zo kwam er onnodig druk te staan op artsen, verpleegkundigen, professoren, noem maar op, met dat stramien: lossen jullie het maar op. Dat maakte dat de kosten vooral in Limburg de pan uitrezen.’

Daarmee stelt u dat er veel klachten werden gedropt in het medische circuit die daar niet thuishoorden?
‘Klopt, want als je zelf beter grip kunt pakken op je eigen gezondheid, dus beter voor jezelf kunt zorgen - je mag dat ook preventie noemen -, stel je het doen van beroep op gezondheidszorg langer uit. Hierin vind je de essentie van Positieve Gezondheid: de zes domeinen, die je voor jezelf kan nalopen, met daarin de onderdelen die je wilt verbeteren. Zonder dat er een dokter aan te pas hoeft te komen. Omdat je zelf actief probeert grip te krijgen op je eigen gezondheid. En ten tweede weet je daarna veel beter waar je moet zijn met specifieke vragen dan alleen bij de dokter.’

Heeft u een voorbeeld?
‘Kijk, we snappen natuurlijk allemaal dat wanneer je je eenzaam voelt, je hiervoor niet naar de huisarts hoeft te gaan. Als je je eenzaam voelt, dan zou het fijn zijn als je snapt: hé, daar heb ik eigenlijk een buurvrouw voor nodig. Iemand dus die mij kan helpen op een moment dat ik het moeilijk heb. Wat veel gebeurt, vooral met eenzaamheidsklachten - die soms zelfs worden gepresenteerd als buikklachten die mensen ook echt voelen -, is dat van huisartsen wordt verwacht dat zij dit oplossen. Wat ook geldt voor hoofdpijn of depressieve klachten. Die kunnen zeker eenzaamheid oproepen, maar die zijn dan niet op te lossen door een huisarts maar door jezelf. Of door contact te leggen met familie of vrienden. Of door om je heen te kijken of je mee kan doen met allerlei activiteiten bij jou in de buurt.’

Wat is de kracht van Positieve Gezondheid?
‘We hebben eigenlijk nooit geleerd om na te denken over de vraag wat gezondheid is. Wanneer voel ik me gezond? Gaat het eigenlijk wel goed met me? Hiertoe moet je de blik naar binnen richten. Op welke gebieden gaat het goed? Op welke gebieden zou ik nog wat stappen willen nemen? Zo krijg je grip op je eigen gezondheid. Zo voorkom je dat je uiteindelijk instroomt in de zorg omdat je de gezondheid hebt verwaarloosd. Dat is de kern van Positieve Gezondheid.’

Wat zijn de meest opmerkelijke resultaten?
‘Wij gebruiken het Spinnenweb¹ van Mijn Positieve Gezondheid als gesprekstool tussen de zorgwereld en de cliënt. En dan vooral de professional in de zorgwereld, dus de wijkverpleegkundigen, de huisartsen, de fysiotherapeute. Wat we hebben gezien is dat het Spinnenweb ook in andere domeinen heel vaak is vertaald om ook daarin meer gezondheid te creëren. Ik noem een voorbeeld. Een architect heeft het Spinnenweb vertaald naar de inrichting van gebouwen. Hoe kun je gebouwen zo inrichten dat ze bijdragen aan die zes dimensies van gezondheid? Dat was voor ons buitengewoon verrassend. Intussen is er heel veel vraag naar deze nieuwe manier van bouwen. Ook heeft een instituut het Spinnenweb vertaald in de vraag: hoe kun je een wijk gezond inrichten? Begonnen in de zorg, merkten we dat het ook binnen andere domeinen heel goed werkt. En dan zijn we er: gezondheid moet je niet creëren in de gezondheidszorg, wat eigenlijk het oplossen van ziektes is, maar gezondheid moet je creëren in de andere domeinen.’

Hoe hebben de Limburgers erop gereageerd?
‘De beweging in Limburg is tot stand gekomen omdat de toenmalige gedeputeerde stelde: “We hebben hier zulke grote gezondheidsvraagstukken en uitdagingen, wij gaan aan de slag met Positieve Gezondheid”. We waren verrukt dat we veel burgers meekregen. Zorgverzekeraar CZ werkte destijds al samen met Machteld Huber, de grondlegger van Positieve Gezondheid, en introduceerde haar bij de provincie. Na de provincie volgden andere organisaties, waaronder zorgverleners, woningcorporaties, gemeentes en burgerbewegingen. Toen bleek dat mensen snappen dat gezondheid meer is dan alleen een totale staat van welbevinden en dat het fijn is om daaraan te werken, werd het een levende beweging. Tot op de dag van vandaag.’

Hoe beviel de samenwerking met Limburgers?
‘We willen mensen leren hun eigen regie te voeren. Limburg had daarin de primeur en daarna heeft dit ideaal zich verspreid over heel Nederland. In de samenwerking heb ik het afgelopen jaar gemerkt dat als ze ervoor willen gaan, ze er ook echt voor gaan. Dat vind ik heel mooi aan Limburgers.’

¹ Dit Spinnenweb kun je gebruiken om zicht te krijgen op hoe het nu met je gaat. Geef een punt per vlak nadat je de zinnetjes ernaast hebt gelezen. Denk niet te lang na. Verbind vervolgens de punten aan elkaar waardoor er een spinnenweb ontstaat. Kijk ernaar. Wat valt je op? Is er iets wat je zou willen veranderen? Welk stapje zou je daarvoor kunnen zetten? Zo zet je je eerste stap op weg naar Positieve Gezondheid. Na het zetten van de stappen doe je dit nogmaals. En vergelijk.

Resultaten

129 resultaten

Nummer 1 Account Aanmaken

U kunt een acccount aanvragen met behulp van uw naam en e-mail adres. Na het aanvragen ontvangt u een bevestigingslink om uw wachtwoord in te stellen.