Laat iedereen zichzelf zijn

Het is geen eenvoudig traject om jezelf te vinden en te omarmen, zeker als je je niet thuis voelt in het man- of vrouw-zijn. Voor Bobbie (40) was de stap om uit te komen voor de non- binaire identiteit een moedige keuze, eentje die zowel verlichting als uitdagingen bracht. Bobbie deelt openhartig diens* verhaal in de hoop dat het begrip vergroot.

Door PETRA LEJEUNE | Fotografie PAUL ROUS

'Hier loop ik al mijn hele leven mee. Tweeënhalf jaar geleden heb ik dan ook eindelijk al mijn moed verzameld om te starten met zowel mijn sociale als medische transitie,' vertelt Bobbie. Hoewel Bobbie opgroeit in een wereld die vasthoudt aan traditionele genderrollen, voelt die* al van jongs af aan dat die niet paste in het binaire man- vrouwdenken. ‘Mijn vrouw had dat al langer in de gaten. Ze zag behoeftes in mij ontstaan die ik zelf nog niet eens doorhad. Zoals kledingkeuzes of specifieke kapsels. Ze heeft me altijd gezien zoals ik ben. Vanaf het begin had ze al een open blik en ze heeft me dan ook altijd in alles gesteund.’ Bobbie koos ervoor om zichtbaarder te worden, niet alleen voor zichzelf, maar ook om anderen te helpen. ‘Je kunt gelukkig getrouwd zijn, een succesvol ondernemer zijn én transgender en non-binair zijn. Het kan allemaal.’

Hart omzetten in een tegengeluid

De keuze om open te zijn, bracht echter niet alleen steun. ‘Mijn Instagram stroomt regelmatig vol met haatreacties’, zegt Bobbie. ‘Maar haat bestrijd je niet met haat. Ik probeer zacht te blijven en liefdevol te reageren.’ Dat tegengeluid is belangrijk voor Bobbie, zeker nu genderdiversiteit regelmatig een onderwerp is in politieke debatten. ‘Helaas wordt er óver ons gepraat, niet mét ons. Door zichtbaar te zijn, laat ik zien dat je een fijn leven kunt opbouwen, ongeacht je genderidentiteit.’

Zichtbaarheid en zorg

Bobbies traject naar zelfacceptatie ging niet zonder obstakels. ‘De transzorg blijft voor veel mensen onbereikbaar. Je staat jarenlang op een wachtlijst om vervolgens door een psycholoog beoordeeld te worden; een lang traject van bewijzen wie je bent. Dat is behoorlijk mensonterend, zelfbeschikking is namelijk niet mogelijk als je gebruik wilt maken van genderbevestigende zorg.’ Bobbie regelde zelf deze genderbevestigende zorg bij een plastisch chirurg en hormoonbehandelingen via diens huisarts, zodat het uiterlijk nu meer matcht met het innerlijk. ‘Maar ook nu willen mensen je graag in een hokje plaatsen. Alle overheids- en zorgsystemen zijn ingericht op de binaire denkwijze waarbij er dus altijd een man- of vrouwhokje gekozen moet worden. Ongemakkelijke situaties ontstaan door het niet weten of niet kennen. En ik begrijp dat dit vaak geen onwil is, mensen zijn zich er gewoon niet van bewust. Daarom wil ik mijn verhaal zo graag delen, voor begrip. Zodat er in onze maatschappij meer ruimte komt voor identiteit en authenticiteit. Ik wil mensen uitnodigen om breder te denken, om mensen te zien voor wie ze zijn. En dat begint met openstaan voor anderen.’

Een nieuwe blik dankzij wenkbrauwen

Ondanks alles voelt Bobbie zich nu gelukkiger dan ooit. ‘Ik kijk eindelijk met trots in de spiegel. Het proces vraagt veerkracht, maar voor mij is het alles waard.’ Een belangrijke bijdrage hierin kwam van Kristel van Herwijnen van Hair & Skin Institute in Maastricht. ‘Ik had jarenlang dunne, geëpileerde wenkbrauwen. Ze voelden gewoon niet als van mij en helaas groeiden ze door de vele jaren epileren op zeer jonge leeftijd ook niet meer terug. Via een vriendin kwam ik bij Kristel terecht, die gespecialiseerd is in haartransplantaties en reconstructies van wenkbrauwen, baard, snor en hoofdhaar in de breedste zin van het woord.’ Kristel legt uit. ‘Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in het verfijnde werk. Haartransplantaties die tot in detail op een natuurlijke manier iemand mooier maken. Of meer tot zichzelf maken, zoals bij Bobbie het geval is.’ Bobbie gaat verder: ‘Kristel heeft mijn wenkbrauwen weer voller gemaakt en dat heeft me enorm geholpen. Wenkbrauwen zijn heel beeldbepalend in een gezicht. Ze bepalen hoe je jezelf ziet én hoe de wereld je ziet. Nooit gedacht dat deze ingreep zo veel verandering voor mij teweeg zou brengen. Kristel bood meer dan alleen een cosmetische oplossing. Ze dacht mee en stelde me op mijn gemak. Bij haar voelde ik me gezien voor wie ik ben. Een echte vakvrouw. Ze heeft door middel van het aanpassen van mijn wenkbrauwen op een natuurlijke manier mijn gezicht een voorkomen gegeven dat beter bij mijn genderidentiteit past. Met echte haren die vanuit mijn hoofdhuid getransplanteerd zijn. Dat geeft toch een veel natuurlijker resultaat dan met een potlood of met permanente make-up een wenkbrauw bij te tekenen. Nu voel ik me nog meer mezelf.’

Trots op deze samenwerking

Kristel licht toe: ‘Het verhaal van Bobbie weerspiegelt precies waar we bij Hair & Skin Institute voor staan. Ons doel is om een resultaat te bereiken dat echt bij iemand past, zodat het spiegelbeeld laat zien hoe die persoon zich van binnen voelt. Of het nu gaat om gezichtsbeharing, hoofdhaar of andere aanpassingen, het draait altijd om persoonlijke harmonie.’

Een boodschap van hoop

Bobbie wil met diens verhaal niet alleen anderen inspireren, maar ook begrip kweken bij mensen die niet bekend zijn met non-binaire mensen.‘Tolerantie is het begin. Laat mensen in hun waarde en geef ze de ruimte om zichzelf te zijn.’ Voor Bobbie is zichtbaarheid dan ook een missie geworden. ‘Ik wil de verharding in de samenleving positief veranderen. Nederland liep voor door als eerste land ter wereld het wettelijke huwelijk voor partners van hetzelfde geslacht in te voeren. Maar kijk je nu naar de Rainbow Map die de situatie op het gebied van mensenrechten beoordeelt, dan gaan we langzaam richting de middenmoot binnen Europa. We lijken onze tolerantie steeds meer te verliezen, maar ik wil een boodschap van hoop delen. Iedereen verdient het om gezien te worden, ook als je binair transgender bent ofwel transman of transvrouw, of trans non-binair, een identiteit buiten de tweedeling man-vrouw. Als je al zó lang worstelt met wie je bent en dan eindelijk de oplossing vindt door een transitie te ondergaan, is dat echt thuiskomen bij jezelf. Ik hoop dat anderen ook steeds meer gaan zien dat wij als trans en non-binair persoon ook gewoon mensen zijn.’ Met zachte vastberadenheid sluit Bobbie af: ‘Je mag anders zijn, jezelf zijn. Dat is de boodschap.’

*Bobbie gebruikt de genderneutrale voornaamwoorden die en diens.