In Sittard-Geleen en Heerlen hoeven mantelzorgers nooit meer alleen te zijn

Mantelzorgers in Sittard-Geleen en Heerlen kunnen nog dit jaar gebruik gaan maken van de Mantelzorgtest. De onlinetest geeft persoonlijk inzicht in hoe zwaar de extra belasting van mantelzorg voor iemand is. De Mantelzorgtest biedt vervolgens een passend overzicht van hulp en ondersteuning in de buurt. Samen met zorgverzekeraar CZ willen beide gemeenten mantelzorgers actief ondersteunen om overbelasting te voorkomen of te verhelpen.

Door Jos Benders, arts-redacteur

Burgerkracht Limburg en het Platform Mantelzorg Limburg zijn blij met het initiatief en hopen dat andere gemeenten in Limburg het goede voorbeeld van Sittard-Geleen en Heerlen volgen. Wethouder Ivo Tillie (Sittard-Geleen, onder andere Gezondheid) is overtuigd ermee een mooi instrument in handen te hebben voor mantelzorgers. ‘Mantelzorg doe je vaak uit liefde. Dat geeft voldoening, maar is soms ook zwaar. De Mantelzorgtest geeft inzicht in de belasting, maar geeft ook meteen praktische tips en een hulpaanbod om de mantelzorger te ontlasten.’

Waarde
Voor mantelzorgers is het vaak vanzelfsprekend, maar de inzet van vijf miljoen mantelzorgers in Nederland is van onschatbare waarde. Ze koken, wassen, strijken, zorgen of doen de administratie voor familieleden, buren of vrienden, soms wel meerdere keren per dag. Vaak naast een baan of een gezin. Niet voor niets voelt bijna tien procent van de mantelzorgers zich zwaar belast. ‘Met de juiste ondersteuning, zoals de Mantelzorgtest, kunnen mantelzorgers de zorg voor hun naaste beter volhouden en neemt de druk op de professionele zorg niet verder toe’, zegt Wiro Gruisen, manager Regioregie bij CZ. ‘De komende jaren zal er, mede door de verschillende landelijke zorgakkoorden die recent zijn gesloten, steeds meer nadruk liggen op deze manier van samenwerken aan preventie.’ Ivo Tillie: ‘Met preventie investeren we in gezonde en gelukkige inwoners. Dat is een verantwoordelijkheid van ons allemaal.’

Omgeving
In het onlangs gesloten Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) zetten gemeenten samen met onder meer zorgverzekeraars in op een gezond en actief leven met een stevige sociale basis. In de eigen omgeving. Mantelzorg hoort daarbij. Hulp en ondersteuning voor mantelzorgers ook. Gemeenten hebben een belangrijke verantwoordelijkheid en zijn bij uitstek de partij die het lokale aanbod kunnen organiseren. Tillie: ‘We moeten als gemeente iedereen ondersteunen waar dat kan en verbinden waar dat nodig is. Het Steunpunt Mantelzorg is het eerst aangewezen loket, maar mantelzorgers kunnen ook gebruikmaken van het aanbod van zorgvrijwilligers, mantelzorgmakelaars en het aanbod van zorgaanbieders.’

Primeur
De Mantelzorgtest is in Sittard-Geleen al beschikbaar en zal naar verwachting dit najaar ook beschikbaar zijn in Heerlen. Maar ook nu al is er ondersteuning voor mantelzorgers. In de gemeente Sittard-Geleen biedt het Steunpunt Mantelzorg Westelijke Mijnstreek praktische hulp, advies of begeleiding voor mantelzorgers (steunpuntmantelzorg-wm.nl). In de gemeente Heerlen kunnen ze daarvoor terecht bij Steunpunt voor Mantelzorgers (mantelzorgparkstad.nl). ‘De samenwerking met de twee nieuwe gemeenten is een belangrijke erkenning voor mantelzorgers’, zegt Gertjan van Rossum van Stichting Mantelzorgtest. ‘Vaak realiseren mantelzorgers zich te laat dat ze over de grens zijn gegaan. Een mantelzorger zegt moeilijk nee en loopt daarmee het risico zichzelf voorbij te rennen. Hulp en ondersteuning begint vaak bij inzicht. De Mantelzorgtest brengt in beeld welke taken een mantelzorger vervult en dat wordt gekoppeld aan lokaal aanbod van hulp om hen te ondersteunen.’ Wethouder Tillie: ‘Een goed lokaal voorbeeld om mantelzorgers te ontlasten is de PlusBus. Vrijwilligers nemen de mantelzorgertaak van chauffeur over en kunnen zo helpen met vervoer.’

Proef
De Mantelzorgtest bleek eerder al in de Brabantse gemeenten Tilburg, Breda en Moerdijk een effectief hulpmiddel. Meer dan zeventig procent van de gebruikers gaf aan meer inzicht te hebben gekregen in de mantelzorgtaken. En veertig procent gaf aan mantelzorg beter vol te kunnen blijven houden door het relevante hulpaanbod dat uit de Mantelzorgtest naar voren kwam. Daarom is samen met het ministerie van VWS afgesproken dat de pilots landelijk navolging krijgen.

Sittard-Geleen en Heerlen zijn de eerste gemeenten die het initiatief overnemen en lopen daarmee landelijk voorop met de lokale Mantelzorgtest. Aan wethouder Ivo Tillie de vraag welke verbeterpunten er nog zijn. ‘De verbeterpunten zitten vooral in de bekendheid van het hulpaanbod onder mantelzorgers. Ter versterking van het Steunpunt Mantelzorg wordt binnenkort een mantelzorgmakelaar toegevoegd die mantelzorgers bij uitzoekwerk en regeltaken gaat ondersteunen.’ Waar is de test te verkrijgen en zijn er kosten aan verbonden? ‘De test is gratis beschikbaar via sittard-geleen.mantelzorgtest.nl.’