Envida en Trajekt zetten samenZorg in op meer gemeenschapszin

Eenzaamheid komt veel voor, zeker in een vergrijzende provincie als Limburg. ‘Door eenzaamheid bewust tegen te gaan, kun je regelmatig voorkomen dat mensen een beroep gaan doen op de zorg’, zegt Envida- bestuurder Roger Ruijters. Het bevorderen van de gemeenschapszin ziet hij dan ook als een taak van Envida. En daarin trekt de ouderenzorgorganisatie graag op met welzijnsorganisatie Trajekt in Maastricht/ Heuvelland.

Door KARIN BURHENNE | Fotografie MARC SCHOLS

'We hebben de gemeenschap nodig voor een een betere kwaliteit van leven', zegt Trajekt-bestuurder Nathalie Dehing. Zij staat sinds twee jaar aan het hoofd van Trajekt. 'In mijn werk zet ik mij altijd in voor mensen die het moeilijk hebben, van jong tot oud’, vertelt ze. ‘Ik wil het verschil kunnen maken en ik denk dat het welzijnswerk die mogelijkheid biedt. Juist omdat je dan vooraan in de keten iets kunt doen; dat je door samenwerking met andere partijen een samenleving kunt creëren waarin iedereen mee kan doen. En daar heb je de hele gemeenschap bij nodig. Als welzijnsorganisatie is Trajekt verankerd in die gemeenschap. We willen burgers met elkaar verbinden, maar dat gaat lang niet altijd vanzelf. Soms zit cohesie al in het DNA van een wijk, soms moet je dat ondersteunen, al dan niet met professionals.’

Ontmoetingsplekken

Zo creëerde Trajekt op verschillenden plekken in Maastricht en het Heuvelland plekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten: de Buurtbrök, huiskamers en inlooppunten. ‘Eenzaamheid komt in onze individualistische samenleving veel voor’, zegt Nathalie. ‘Daarom is de Buurtbrök er voor iedereen, van jong tot oud; het mogen geen gesloten groepen worden. Belangrijk is ook dat mensen hier een goedkope maaltijd kunnen eten.’ Op deze manier bevordert Trajekt dat mensen gezond eten en probeert de organisatie mensen uit hun sociaal isolement te halen. ‘Het is echt veel meer dan het organiseren van activiteiten. We proberen mensen met elkaar te verbinden, zodat ze elkaar gaan helpen’, zegt Nathalie.

Roger Ruijters is daar een groot voorstander van. ‘Het werk van organisaties zoals Trajekt wordt ondergewaardeerd’, vindt hij. ‘Terwijl ze juist heel belangrijk werk doen als het gaat om de gezondheid van de samenleving. Zo weten we dat eenzaamheid een voorspeller is van zorgvragen. Mensen die vereenzamen, hebben vaak de neiging om minder gezond te gaan eten en zichzelf te verwaarlozen. En dan komt er dus een moment waarop ze een beroep gaan doen op de zorg. Dankzij het werk van Trajekt komen mensen letterlijk en figuurlijk in beweging. Door hierin te investeren, investeer je in preventie. Je kunt er gezondheidsproblemen mee voorkomen.’

Krachten bundelen

Maar in werkelijkheid bezuinigt de overheid op het welzijnswerk. Die situatie versterkt de noodzaak de krachten te bundelen en zo meer financieringsbronnen aan te boren, vinden Roger en Nathalie. En dan gaat het niet alleen om samenwerking van de ouderenzorg met het welzijnswerk, maar ook om samenwerking met andere partijen zoals het onderwijs en wooncorporaties.

Daarbij heb je, zoals Nathalie dat noemt, sociale wifi nodig. ‘Sociale wifi is de factor die in de wijk voor verbinding zorgt’, zegt ze. Het welzijnswerk met zijn opbouwwerkers in wijken is geknipt voor die rol.

De komende drie jaar willen Envida en Trajekt verdeeld over Maastricht en het Heuvelland negentien ontmoetingsplekken creëren. ‘Een plek in de wijk die werkt als een magneet. Waar mensen naartoe trekken en waar het gezellig is. Maar waar je ook terechtkunt bij bijvoorbeeld de wijkagent, de wijkverpleegkundige, de woonconsulent of opbouwwerker’, zegt Roger. Bovendien kan jong en oud hier met elkaar verbonden worden. Bijvoorbeeld door de kappersleerling het haar te laten knippen van iemand die daar geen geld voor heeft. De ontmoetingsplekken kunnen ook dienen om jongeren werkervaring op te laten doen in zorg en welzijn. Nathalie vult aan: ‘Het is de bedoeling om de ontmoetingsplekken echt van de bewoners te laten zijn. Onze rol en die van onze partners is om deze plekken te stutten en te versterken. En aan te sluiten bij waar de wijk behoefte aan heeft, iets waar onze opbouwwerkers steeds naar op zoek gaan.’ Roger knikt: ‘We willen meebewegen met buurten, het gaat om maatwerk en gebruikmaken van wat er al is.’ Zo is het goed mogelijk dat sommige huiskamers straks opgaan in de nieuwe ontmoetingsplekken.

Roger benadrukt tot slot dat Envida een vangnet blijft bieden als het misgaat. ‘Met de ontmoetingsplekken willen we de vraag naar zorg voor zijn. Maar er zullen natuurlijk altijd situaties zijn waarin iemand zorg nodig heeft. En dan zullen wij er voor mensen zijn.’

Samenwerken in Herculeshof

In Herculeshof in de Maastrichtse wijk Daalhof werken welzijnswerkers van Trajekt en Envida al samen. Ze begeleiden hier met studenten en vrijwilligers de activiteiten voor bezoekers van de gemeenschappelijke huiskamer in het complex. Envida beschouwt Herculeshof als een multifunctioneel regiokantoor dat het kloppend hart gaat vormen van de actieve woon- zorgzone Daalhof. In dit complex werkt Envida ook samen met de eigenaar, woningcorporatie Woonpunt. Een deel van de appartementen in het complex kan Envida toewijzen aan mensen met een zorgbehoefte. Op de benedenverdieping van het gebouw zijn, naast de gemeenschappelijke huiskamer, werkplekken ingericht voor medewerkers van de wijkteams van Envida. Huisarts, fysiotherapeut en studenten van het Wijkleerbedrijf Daalhof zijn er eveneens te vinden.