De evolutie is er nog niet klaar mee
Ooit begonnen we als tweecellig wezen. Via de aap en de neanderthaler zijn we geworden tot de moderne mens. We zijn een voorbeeld van een succesvolle evolutie. Of toch niet? Echt klaar is de mens nog niet. Er zijn nogal wat onvolkomenheden, ook aan onze ruggen. Hoe is het zo gekomen?
Als apen waren we al nieuwsgierig. Het was saai op handen én voeten te lopen en we kwamen niet aan de lekkerste vruchten. Bovendien was het veel veiliger verder van ons af te kunnen kijken, gevaar eerder te zien aankomen. We gingen steeds meer rekken en strekken en uiteindelijk op de achterbenen lopen om de handen vrij te hebben.
Het tijdsbestek waarin we op twee benen rechtop zijn gaan lopen, is in vergelijk met de duur van de hele evolutie maar erg kort. Ons lichaam loopt daarom wat achter in zijn aanpassingen. Een aantal veelvoorkomende ziektebeelden en aandoeningen heeft een direct verband met ons rechtop lopen. Vooral het feit dat we in de heupen geen hoek van negentig graden meer met het bovenlichaam hebben, heeft gevolgen. Spataderen bijvoorbeeld. Ons bloed stroomt tot in de puntjes van de tenen en moet weer terug naar het hart. Om te voorkomen dat het bloed terugzakt, hebben de bloedvaten kleppen, net als een terugslagventiel. Samen met het aanspannen van de spieren wordt zo het bloed terug naar het hart gebracht. In de liezen zijn deze kleppen er niet. Het afknikken naar een horizontaal bovenlichaam werkt bij de viervoeters als klep. Doordat we rechtop staan, zakt het bloed terug. Het stuwt dan tot onderaan en maakt de vaten wijder: spataderen.
Ook onze tussenwervelschijven zijn niet gemaakt voor het rechtop lopen. Haal het beeld van een soepel bewegend jachtluipaard voor ogen: die wervelkolom beweegt soepel in het horizontale vlak. En nu het beeld van iemand die de hele dag op een stoel zit: je ziet gewoon hoe de tussenwervelschijven plat worden gedrukt. En dan te bedenken dat deze schijven geen bloedvaten hebben, dus geen bloeddruk die het vochtgehalte weer op peil brengt. ’s Nachts worden de schijven passief alleen door osmose opgevuld. Maar een korte nacht kan niet de lange dagen compenseren. We worden met de jaren kleiner, iedereen. Een hernia ontstaat doordat een stuk van de kern niet meer door de elastieke ring op zijn plek gehouden kan worden. Het komt uit de tussenwervelschijf en drukt tegen een zenuw die naar arm of been gaat. Verdwijnt de hernia niet op korte termijn vanzelf, doordat het lichaam hem verteerd, of is de pijn te heftig, kunnen we met een 3D-micro-operatie in Keulen helpen.
Eigenlijk kunt u er dus niet veel aan doen om een hernia te voorkomen. Tuurlijk; hoe meer gewicht, hoe meer druk op de schijven. Hoe minder spieren, hoe minder steun voor de wervelkolom. Hoe minder beweging, hoe meer druk op één plek komt. Dat zijn aspecten die u kunt verbeteren in uw leven. Maar echt een hernia voorkomen gaat alleen door op handen en voeten te lopen. En zelfs dat lukt niet voor de volle honderd procent; denk aan de té lange rug van een teckel die ook een hernia kan krijgen. Goed om te weten dus dat wij u er snel vanaf kunnen helpen. De evolutie een handje helpen dus.
