BLOG | Wijn uit de Balkan
Wijn uit de Balkan
Uitgave september 2024
De traditionele Europese wijnlanden genieten steeds meer concurrentie. Na het antivriesschandaal in 1985, waarbij witte wijn kunstmatig zoet werd gemaakt, zijn na het herstel Oostenrijkse wijnen populair geworden. De Grüner Veltliner treft men in veel restaurants aan. Na het instorten van het communistisme werd de Balkan aantrekkelijk voor westerse wijnhandelaren. Eind 1989 werd Hongarije een democratie. Een van de bijzondere wijnen in dit land is de Tokaj. Niet lang na de val was ik in Budapest en nam de kans waar om de wijnstreek Tokaj Hegyalja te bezoeken. Ik ontmoette bij toeval een bekende eigenaar van verschillende wijnkastelen in Bordeaux. Hij had als een der eersten net een Tokaj-domein gekocht. En het is een succes geworden. De intens geconcentreerde en zoete Tokaj-wijn is terug als grote Europese wijn. Het wijngebied Tokaj Hegyalja staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Het gebied zet zich voort in Slovenië waar eenzelfde soort wijn wordt gemaakt. De wijn is afkomstig van de furmint, een der oudste ruivenrassen. Hétszõlõ Tokaj Aszú 5 Puttonyos is een biologische wijn met een mooi evenwicht tussen het rijke zoet en frisse zuur. 5 Puttonyos wijst op de toevoeging van wijn van edele rotting door de schimmel Botrytis cinerea, waardoor niet alleen meer aroma’s ontstaan maar ook veel restsuiker.
De wijnbouw in de Balkan heeft diepe wortels die teruggaan tot de tijd van de Thraciërs, zo’n drieduizend jaar geleden. Wijnen uit Kroatië, Servië, Slovenië en Hongarije zijn geen onbekende meer. Kroatië kent meer dan honderddertig inheemse druivenrassen. En dat is wel even wennen voor de Nederlandse liefhebber. Een van de bekendste Kroatische wijnen is de Plavac Mali, een robuuste rode wijn van de Dalmatische kust. Ook de witte wijn Pošip, afkomstig van het eiland Kor?ula, wordt gewaardeerd door zijn frisse en fruitige karakter. Wijnen van de poshdruif, zoals Vrhunsko 2019, zijn heel interessant. Recent werd ik geattendeerd op wijn uit Herzegovina, voortgekomen uit het voormalige Joegoslavië. Niet direct een gebied wanneer je aan wijn denkt. Maar ook hier hebben Thraciërs al druiven geplant. De EU heeft een bijdrage geleverd om de wijnbouw teherstellen. Er zijn ruim dertig wijnhuizen actief. Žilavka is een inheemse witte druif die ook regelmatig in Kroatië opduikt. De druif is verantwoordelijk voor frisse wijnen met een elegant zuurtje. De rode evenknie is de blatinadruif, die in het warme klimaat en door de ondergrond van karstgesteente stevige wijnen geeft. Vanwege de aanwezige ondergrondse riviertjes treedt nachtelijke afkoeling op waardoor overrijpheid van de druiven wordt voorkomen. Hierdoor blijft er voldoende zuur aanwezig om de wijn de nodige frisheid te geven.
Ik heb met plezier kennisgemaakt met het huis Rubis van de familie Mondori? in het kanton Herzegovina-Neretva. De Blatina Vionica 2019 heeft een robijnrode kleur met geuren van pruim, amandel en iets chocolade en een ronde afdronk door de rijpe tannines. De overtreffende trap is de Veteribus Blatina Barrique 2018 die wel twee procent meer alcohol heeft dan de Vionica. Dat leidt tot een erg volle wijn. Gelukkig in goede harmonie en complexiteit. De frisse zuren en het duidelijke kersenaroma zorgen ervoor dat de wijn erg aantrekkelijk is. En van de witte wijnen is de Arterra Žilavka Selection 2022 gemaakt van honderd procent žilavka, lichtgeel met geuren van groene appel, citrus en perzik. Mooi strak en droog.
Rubis is een huis waar veel in is geïnvesteerd. Een moderne kelderinrichting maakt het mogelijk om zowel het persen als de vinificatie goed te besturen. Naast de inheemse druiven zijn er ook klassiekers als chardonnay-, cabernet sauvignon- en syrahdruiven geplant. Hoewel chardonnay overal te vinden is en mijn voorkeur uitgaat naar wijnen van lokale rassen, was ik verrast door de Rubis Chardonnay. Cabernet sauvignon-liefhebbers zullen blij worden van de Vrhunsko Crveno Suho Vino. Andere aan te bevelen en op hout gerijpte blatina’s zijn de Gentille Superior van Paliurus en de Vinogradi Nui?. Het ontdekken van Balkanwijnen is een verkenning van een gebied met een diepgewortelde wijntraditie in zijn culturele identiteit: passie en geschiedenis gevangen in elke fles.
