BLOG | Onrust in Bordeaux
Onrust in Bordeaux
Oktober uitgave 2024
Velen zullen het in de krant hebben gelezen: Bordeaux gaat tienduizend hectare wijngaarden rooien. Inmiddels is het met zevenenvijftig miljoen euro subsidie al gebeurd. Bordeaux is Frankrijks grootste wijngebied en levert wereldwijd een substantieel aandeel van de kwaliteitswijnen.
Om deze forse reductie van tien procent te begrijpen, is wat achtergrondinformatie nodig. Bordeaux kent een lange wijngeschiedenis van meer dan tweeduizend jaar. Door de gunstige ligging aan de Gironde, het milde klimaat en de bijzondere grondsamenstelling met veel kiezel, is het de ideale plek voor wijnbouw. Het gebied is verdeeld in eenenzestig verschillende appellations (AOC’s) en produceert gemiddeld zo’n negenhonderdduizend flessen wijn. Het merendeel is rood (ruim vijfentachtig procent) en tien procent wit. Het restant bestaat uit crémant en clairet. Clairet zit tussen rood en rosé in. In 1960 was de gemiddelde oogst goed voor vijfhonderdduizend flessen, waaruit blijkt dat de productie fors is toegenomen. Van alle druiven die geoogst worden, wordt slechts zestig procent gebruikt voor de chateauwijn, de rest gaat doorgaans als bulkwijn de handel in.
En daar zit het pijnpunt. Met een zekere arrogantie, waar Fransen niet geheel vreemd van zijn, dachten de boeren dat de naam Bordeaux eigenlijk vanzelf verkoopt. Maar de consument is kritisch en met het brede aanbod goedkope wijnen uit de gehele wereld laat de consument de magere kwaliteit van het onderste segment uit de Bordeaux links liggen. Vijfentwintig procent van alle flessen bordeaux kost minder dan drie euro; een niveau waar geen kwaliteitswijn voor geproduceerd kan worden. Van de ruim vierduizend bij de kamer van koophandel geregistreerde wijnboeren zijn er nu dertienhonderd in de problemen. De bourgogneboeren hebben het beter gedaan. Ook daar zijn grotere arealen die alleen recht hebben op de basis appellation bourgogne. Dit betreft maar liefst net iets meer dan de helft van alle wijngaarden. Tot tien jaar terug brachten deze wijnen niet veel op, te meer doordat de boeren de productie van hun basiswijn fors opvoerden en er magere en wat zure wijnen van gemaakt werden. Maar men heeft het roer omgegooid en gebruikt nu dezelfde technieken en rendementen als voor de hoger geclassificeerde wijnen. Een mooi voorbeeld trof ik in Meursault aan. Nicolas Gauffroy heeft een perceel sous la velle, hetgeen onder het dorp betekent. Het ligt net aan de verkeerde kant van de weg, waardoor dit deel van de wijngaard niet het recht op de gemeenteappellation heeft. Maar wie deze wijn proeft, zal het direct opvallen. Een rasechte witte bourgogne met kenmerken van een Meursault. In Nederland zal er een kleine twintig euro voor betaald moeten worden. Dus heel wat profijtelijker dan zijn collega’s in Bordeaux met slechts drie euro.
De wereldvraag naar witte wijn groeit snel. In de Bordeauxregio’s Graves en Entre-Deux- Mers worden voortreffelijke witte wijnen gemaakt. Château Vignol, van de familie Doublet, is een prachtig voorbeeld van heel betaalbare frisse, elegante en karaktervolle witte Entre- Deux.Mers. Dezelfde familie maakt ook een voortreffelijke witte Graves, Château Tour de Calens.
De oplossing voor bordeaux ligt eigenlijk voor de hand. Meer wit en betere kwaliteit in het onderste segment. Dat kan bereikt worden door de rendementen te reduceren, later te oogsten, een betere opvoeding na de gisting en gebruik te maken van eiken vaten, waarvan een deel jaarlijks wordt vervangen. Voor een kwaliteitsgebied als de Bordeaux is in onze tijd eigenlijk geen plaats meer voor bulkwijn. Echter tekent bulkwijn nog altijd voor veertig procent van het volume, waarvan de meeste druiven in coöperaties worden verwerkt.
Hoewel men nu al spreekt om nog een tranche van ongeveer gelijke grootte te gaan rooien, zal de echte oplossing moeten komen uit het aanpassen van het type wijn met slechts de appellation Bordeaux. Het contrast kan bijna niet groter. De Bordeauxse hoogleraar oenologie, ?mile Peynaud (1912-2004), is de man geweest die de nieuwe vinificatietechnieken wereldkundig heeft gemaakt. De beroemde chateaux hebben dit snel opgepakt, maar de kleine boeren hebben zijn advies maar mondjesmaat opgevolgd. In zijn boek Connaissance et travail du vin uit 1981 kan men nalezen hoe grondig deze man te werk ging.
